İnternet sahibkarlığı nədir?
Sahibkarlıq, ən əsas tərifi ilə qazanc əldə etmək üçün yeni bir iş qurmaq və bu prosesdə olabiləcək riskləri götürmək deməkdir. Bu məqamda deyə bilərik ki, uğurlu sahibkar olmaq asan iş deyil.
“Uğurlu sahibkarları uğursuz sahibkarlardan ayıran əsas şey səbrdir.” (Stiv Cobs)
Bunlara əlavə olaraq, innovasiya və risklərin idarə edilməsi (risk almaq) sahibkarlığın əsasını təşkil edir. Sürətlə dəyişən və yüksək rəqabətli bazar şəraitində uğur qazanmaq üçün sahibkar bu əsas xüsusiyyətlərə malik olmalıdır. Bunu da qeyd etməliyik ki, sahibkarların qurduğu kiçik və orta sahibkarlıq sayəsində bir çox iri iqtisadiyyatlar ayaqda qalır. Yəni, sahibkarların yaratdığı əlavə dəyəri və məşğulluğu nəzərdən qaçırmaq mümkün deyil.
İnternet sahibkarı kimə deyilir?
Vikipediyada internet sahibkarı “internet əsaslı şirkət quran, bu internet əsaslı şirkət vasitəsilə xidmətlər/məhsullar təklif edən, pul qazanan və risk götürən şəxs” kimi müəyyən edilir. Yəni internet sahibkarı adından da göründüyü kimi internet üzərindən biznesə başlayır və klassik mənada tanıdığımız sahibkar internetin nemətlərindən bəhrələnsə belə, veb əsaslı deyil.
İnternet sahibkarlığının faydaları
İnternet artıq həyatımızın böyük bir hissəsini tutur. Beləliklə, istədiyiniz hər növ biznesə onlayn başlaya bilərsiniz. Başqa sözlə desək, internet əvvəlki kimi ikinci əl malların alqı-satqısı ilə məhdudlaşmır. Həmçinin, internet sahibkarı olmaq üçün Google və ya Facebook kimi nəhəng şirkətlər yaratmağa ehtiyac yoxdur. İnternetdə pul qazanmağın saysız-hesabsız yolu var. Əsas odur ki, konkret sahə müəyyənləşdirəsiniz və bu sahə üzrə biznes plan hazırlayıb işə başlayasınız.Sevdiyiniz mövzularla bağlı internet üzərindən biznes qura bilərsiniz. Belə k, bir şirkətdə 9-5 işçi kimi işlədiyiniz zaman müdirin məqsədlərinə xidmət edirsiniz. Ancaq internet sahibkarı olduqda, öz müdirinizə çevrilirsiniz. Sevdiyiniz işlə məşğul olub pul qazanırsınız və vaxtınızı istədiyiniz kimi idarə edirsiniz. Noutbuk və internetlə istənilən yerdə işləyə bilərsiniz. Bu, sizin yatağınız ola bilər, Barselonada Starbucks ola bilər.
Bir yerdə maaşlı olaraq işləyəndə maaşınız konkretdir. Amma internet sahibkarı kimi öz biznesinizi idarə etdiyiniz zaman nə qədər çox işləsəniz, bir o qədər çox qazanırsınız. Qazancınız biznes modelinizdən və zəhmətinizdən asılıdır.
Biznesiniz internet əsaslı olduğu üçün iş saatlarınızı siz müəyyənləşdirirsiniz. Lakin, məsələn, ABŞ müştəriləriniz varsa, saat fərqinə görə gecə işləməli ola bilərsiniz.
Müştərilərinizlə internet üzərindən ünsiyyət qurduğunuz üçün müştəri xidmətində ənənəvi şirkətlərə nisbətən daha çevik və effektiv ola bilərsiniz. Başqa sözlə, siz sosial media, e-mail, Skype və ya telefon vasitəsilə müştərilərinizlə əlaqə saxlaya bilərsiniz.
Normal şirkət quranda ofis kirayəsi, işıq, qaz kimi sabit xərcləriniz olur. Bununla belə, internet üzərindən biznesinizi qurduğunuz üçün müştərilərinizlə internet üzərindən görüşürsünüz. Bu, məsələn, qaz israfının qarşısını alır. Ofis istədiyiniz yerdədir. Beləliklə, siz sabit ofis xərclərindən də xilas olursunuz. Həmçinin, biznes modeliniz işçiləri işə götürməyi tələb edirsə, işçiləriniz də sizin kimi uzaqdan işləyə bilər.
İnternet Sahibkarı Olmaq üçün Nəyi Bilməlisiniz?
Əlbəttə ki, biz internet sahibkarı olmağın faydalarını gözardı edə bilmərik. Lakin bu üstünlüklərdən yararlanmaq üçün ilk növbədə uğurlu, pul qazanan internet sahibkarı olmaq lazımdır. Belə bir sayt açandan sonra özünü veb-sahibkar adlandıran da az deyil.
İnternet sahibkarlığından imtina etmək çox asandır. Qısamüddətli inkişaf, zənginləşmə və uğur istəyirsinizsə, internet sahibkarlığı sizin üçün olmaya bilər. Bu iş üçün əzm, zəhmət və fədakarlıq vacibdir. Stiv Cobsun dediyi kimi, uğurlu və uğursuz sahibkarları ayıran əsas şey əzmkarlıqdır.
Müəssisənizi təyyarə ilə müqayisə etsək, biznes modeliniz bu təyyarənin hansı marşrutu tutacağını müəyyənləşdirir. Təyyarə yola düşməzdən əvvəl planlaşdırdığınız marşrutla gedə bilər və yagetməyə də bilər. Bununla belə, müəyyən bir iş modelinə sahib olmaq, təyinat yerinə çatmazdan əvvəl sizin, ekipajınızın və sərnişinlərin nə qədər yanacaq yandırması lazım olduğunu göstərir. Əgər dəqiq planınız və biznes modeliniz yoxdursa, o təyyarə böyük ehtimalla qəzaya uğrayacaq. İnternet əsaslı bir işə başlayarkən bu konsepsiyanı yadda saxlayın. Biznesinizin niyə mövcud olduğunu, hansı məqsədi daşıdığını, missiyasını və vizyonunu, biznes modelini təyin etmədən arzularınıza çatmaq çox çətindir.
Bütün bunlara əlavə olaraq, siz proses boyu çevik olmalı və iş modelinizin sürətlə dəyişən internet dünyasında təkamül etməsinə və dəyişməsinə icazə verməlisiniz. Müştərinin maraqları və ehtiyacları dəyişə bilər. Bu səbəbdən siz öz işinizi mütəmadi olaraq nəzərdən keçirməli və onu müştəri ehtiyaclarına uyğunlaşdırmalısınız. Başqa sözlə, hədəf müştəri qrupunuzun ehtiyaclarına uyğun olaraq lazımi uyğunlaşmaları etmək, sağ qalmağınız və uğurunuz üçün həyati əhəmiyyət daşıyır.