Əkinçilik və heyvandarlıqla pul qazanmaq istəyirsinizsə, doğru yerdəsiniz. Çünki bu yazıda müxtəlif mal-qara növləri haqqında məlumat verəcəyik.
Heyvandarlıq, məlum olduğu kimi, qida istehsalı və ya başqa məqsədlər üçün heyvan yetişdirmək deməkdir. Ölkəmizdə ən çox yayılmış heyvandarlıq növləri inək, qoyun, keçi, toyuq, hinduşka, arıçılıqdır. Halbuki təsəvvür edə bilməyəcəyiniz heyvanları böyütməklə yaxşı pul qazanmaq mümkündür.
Mündəricat
Niyə heyvandarlıq?
Bu gün istehlak etdiyimiz yumurta, süd, ət, bal, balıq və ya bu gün geyindiyimiz yun köynək bizə həmişə heyvandarlıqla məşğul olan insanların sayəsində gəlib çatıb. Yəni qida, tekstil, geyim kimi sektorların arxasında heyvan mənşəli məhsullar var.
Heyvandarlıq gəlirli sahədir və böyük kapital tələb etmir. Heyvandarlıqla məşğul olmaq üçün hansısa məktəbi bitirmək şərt deyil. Qısa müddətdə işin incəliklərini öyrənmək mümkündür.
Beləliklə deyə bilərik ki, heyvandarlıqda ən vacib şey səbirdir. Əllərimin çirklənməsinə dözə bilərəm, heyvanları sevirəm deyirsinizsə, heyvandarlıq sizin işiniz ola bilər.
İndi heyvandarlıqla bağlı müxtəlif iş sahələrinə baxaq:
1.Arıçılıq
Arılar zaman-zaman bizi sancıb incitsələr də, əslində insanlığın davamı üçün inanılmaz əhəmiyyətə malikdirlər. Çiçəklər və bitkilər həmişə arılar tərəfindən tozlanaraq meyvə verirlər. Arılar olmasaydı, meyvə-tərəvəz deyə bir şey olmazdı.
Bundan əlavə, bal tərkibindəki faydalı maddələrə görə bəşəriyyət tarixi boyu istehlak edilən gözəl qidadır. Balın faydaları gündən-günə kəşf olunduqca bala olan maraq da qat-qat artır.
Arı; Bal və pətək üçün yetişdirilir. Arıçılığa başlamaq üçün az kapital kifayətdir. Arıçılıq üçün torpağa, sahəyə ehtiyac yoxdur. İstənilən dağın yamacında pətək qoyub arıçılıqla məşğul ola bilərsiniz, ancaq bu işin texnikasını, nəzəri və praktiki tətbiqlərini biləndən öyrənməyiniz çox məntiqli olardı.
2. Balıq vətəgələri
Balıq son dərəcə məşhur qida məhsuludur və mütləq dənizdə və ya göldə yetişdirilməsi lazım deyil.
Ölkəmizdə satış məqsədli balıqçılıq təsərrüfatları artaraq ilin bütün fəsillərində balıq istehsalını mümkün edir. Müasir texnika ilə və düzgün müəssisədə balıq yetişdirmək sizə ciddi miqdarda pul qazana bilərsiniz.
Balıq vətəgələri: Balıq yetişdirmə təsərrüfatları kimi tanınan balıq inkubasiya müəssisələrində yetişdirilir. Bu təsərrüfatdan alınan yumurtalar balıqçılıq təsərrüfatlarına satılır. Balıq yumurtalarına və sürfələrinə qulluq etmək üçün texniki avadanlıqlarınız varsa, balıq yumurtası sataraq da pul qazana bilərsiniz.
3. Qoyun yetişdirmək
Ölkəmizdə geniş tətbiq olunan qoyunçuluğun məqsədi qoyunların, daha çox xırdabuynuzlu mal-qaranın ətindən, südündən, yunundan və dərisindən bəhrələnməkdir.
4.Bildirçin yetişdirmək
Bıldırcın əti çox dadlı və qidalıdır. Bildirçin yetişdirməyin məqsədi bildirçin yumurtası və əti ilə təmin etməkdir. Son zamanlar bazarlarda tez-tez görməyə başladığımız bildirçin yumurtası bu sahə üçün istehsalın artdığını göstərir. Bu, çox az bir kapital ilə edilə bilən bir işdir.
5.Krevetka yetişdirmək
Kiçik dəniz canlısı olan krevetka, kiçik ölçüsü ilə tərs mütənasib olaraq gəlirli bir iş vəd edir. Yüz milyonlarla dollarlıq potensiala sahib olduğu düşünülən krevetka yetişdirilməsinə ciddi yanaşan hər kəs qısa zamanda xeyli pul qazana bilər.
Bu işi görmək üçün heç bir təhsil və ya diploma ehtiyacınız yoxdur. Təsərrüfat idarəçiliyi və krevetlərin qidalanması ilə bağlı qısa texniki təlim kifayyət edəcək.
Avadanlıq, sürfələr, dərmanlar və yem haqqında da məlumatınız olmalıdır. Bundan əlavə, karides yetişdirilməsi hər ölkədə kifayət etmədiyi üçün yüksək ixrac potensialına malik bir işdir.
Şirin su krevetkası
Şirin su krevetlkaları, adından da göründüyü kimi, duzsuz sularda asanlıqla yetişdirilə bilər. Krevetkanin bazara çıxarılması üçün orta hesabla 6 ay kifayətdir. Yəni qısa müddətdə böyüdüləcək və satıla biləcək ölçüyə çatırlar. Bundan əlavə, bu işə girmək üçün ciddi kapital tələb olunmur.
6. Toyuq yetişdirmək
Elmi cəhətdən dəyişdirilmiş toyuqlar daha az müddətdə daha çox ət verir. Bu səbəbdən ticari olaraq ət üçün adi toyuqların əvəzinə toyuqların yetişdirilməsi daha məntiqli təşəbbüsdür.
Cücə böyütmə
Toyuq yumurtalarının inkubasiya edildiyi bu tip təsərrüfatlarda cücələr toyuq təsərrüfatlarına verilir. Çünki toyuq fermalarında cücə yetişdirilməsi və cücə böyüdülməsi kimi ayrıca bir məsələ üçün kifayət qədər yer yoxdur. Çox az kapital və texniki bilik olsa belə, inkubasiya ferması yaradıla bilər.
7. Süd ferması
Süd olmasaydı, pendir, qatıq da olmazdı. Pendir və qatığı qalsın bir kənarda hətta südün özü də həyatımızda çox mühüm yer tutur. Ona görə də süd istehsalı üçün fermanın yaradılması çox məntiqli seçim olardı. Yəni, südlük və xırdabuynuzlu mal-qaranı ətinə deyil, südünə bəsləmək heyvandarlıq sahəsində ideal qollardan biridir. İnək və qoyunlardan daha çox süd almaq üçün onlara qulluq etsəniz, gündəlik süd istehsalınız artacaq ki, bu da gəlirin artması deməkdir.
8. Keçi yetişdirmək
Keçi südü zülal və vitamin baxımından inək südündən üstündür. Bu səbəbdən keçi südü çox qiymətlidir. Təbii ki, biz də keçilərin ətini və tükünü nəzərə almalıyıq. Son illərdə keçi məhsullarına artan tələbatın olduğunu nəzərə alsaq, keçi yetişdirilməsi yaxşı bir iş sahəsi ola bilər. Oxuyun: Saanen Keçisi
9. Dəvəquşu yetişdirmək
Dəvəquşu yüksək qidalı ətə malikdir və yağ-xolesterin də azdır, bu da onu toyuq və mal ətindən üstün edir.
Toyuq, hinduşka və buna bənzər quş növlərinin əti ağdır, dəvəquşu isə qırmızıdır və dad baxımından mal ətinə çox oxşardır. Düzgün qidalandıqda 72 kiloqrama qədər ət, 2 kvadratmetr dəri və 2 kiloqram tük verə bilir.
Mal-qara, keçi, toyuq, hinduşka kimi heyvanlarla müqayisədə böyütmək daha asandır. Bundan əlavə, bir çox dəvəquşu təsərrüfatları ciddi gəlir gətirir, lakin dəvəquşu təsərrüfatlarının sayı hələ ki, kifayət qədər deyil. Bu, onu diqqətəlayiq bir iş sahəsinə çevirir.
10. Hindquşu ferması
Hind quşları toyuqlardan daha sürətli böyüyür və tezliklə kəsilməyə yararlı olur. Yəni əmək baxımından ideal heyvandır.
Ət üçün hinduşka yetişdirmək yumurta üçün yetişdirməkdən daha çox yayılmışdır. Hindquşu ferması keyfiyyət baxımından toyuq fermalarına çox bənzəyir, heç bir xüsusi obyekt yaratmağa ehtiyac yoxdur. Lakin bu işi kommersiya baxımından yerinə yetirmək üçün xüsusi hindquşu növləri saxlamaq lazımdır. Ən yüksək səviyyədə ət bu hinduşka növündən əldə edilə bilər. Bundan əlavə, hindquşunun istehlak etdiyi yem və istehsal etdiyi ət baxımından səmərəli heyvanlar olduğunu söyləyə bilərik.
11. Tısbağa yetişdirmək
Tısbağalar ölkəmizdə ancaq ev heyvanı kimi istehsal olunur. Bununla belə, bəzi ölkələrdə tısbağa əti də istehlak edilir. Tısbağa təsərrüfatları 1940-cı illərdə ABŞ-da yaranıb.
Sağlam və xəstəliyi olmayan tısbağalar heyvan mağazalarında ev heyvanı kimi satılır.
12. Qurd fermaları
Protein əsaslı qidalar heyvanları qidalandırmaq üçün istifadə olunan məhsullar üçün kifayət qədər bahadır. Buna görə də, qurdları bəsləməklə mal-qaraya balanslaşdırılmış pəhriz təmin edilir. Heyvanları bəsləmək baxımından qurdlar ən asan, ucuz və təsirli qida mənbələrindən biridir. Bu baxımdan, hətta kiçik bir ərazidə qurd yetişdirə və digər heyvandarlara sata bilərsiniz.
13. Parabüzən yetişdirmək
Parabüzən fermerin dostu böcəkdir. Çünki parabüzən gübrə və pestisid kimi kimyəvi maddələrin vəzifələrini təbii şəkildə yerinə yetirirlər. Buna görə də parabüzən kənd təsərrüfatının çiləmə sahəsində zərərli zərərvericilərdən qorunmaq üçün effektiv döyüşçülərdir. Parabüzən yetişdirib fermerlərə satmaqla da qazanc əldə etmək olar.
14. İstridyə yetişdirmək
İstiridyələr, ilbizlər, abalonlar və ümumiyyətlə dəniz mollyuskaları keçmişdə lüks restoranlarda servis edilən canlılar idi. Ancaq bu gün onlar cəmiyyətin əksər hissəsi üçün mövcud olan ət növlərinə çevriliblər. Xüsusilə istiridyə yetişdirmək olduqca asandır. İstiridyənin satışa çıxarılması üçün orta hesabla 18-24 ay vaxt lazımdır.
Bir istiridyədə 2 qram protein var. Bir porsiyada 12 istiridyə olduğunu nəzərə alsaq, yeməkdə yalnız istiridyədən 24 qram protein əldə etmək olar. Beləliklə, çox qidalı və sağlam bir qidadır.
15.At ferması
Atçılıqda arzu olunan xüsusiyyətlərə malik atlar genetik olaraq müdaxilə edilərək yetişdirilir. Cütləşmiş atların müsbət xüsusiyyətlərə malik olmasına diqqət yetirilir. Başqa sözlə, at yetişdirmək düşünüldüyündən qat-qat yorucu və çətindir. Bu, elmi və müasir metodlara uyğun aparılmalıdır. Siz həmçinin at fermasında at sürmə kursları ilə pul qazana bilərsiniz.
16. Dəvə yetişdirmək
Dəvələrin südü, əti, dərisi və tükləri qiymətlidir. Ölkəmizdə çox yayılmasa da, xüsusilə Avstraliya, Afrika və Yaxın Şərqdə dəvə təsərrüfatları son dərəcə geniş yayılmışdır.
17. Xərçəng yetişdirmək
Xərçəng xərçəngkimilər ailəsinin çox məşhur üzvüdür, əti dadlı və qidalıdır. Palçıqda xərçəng yetişdirmək çox kapital tələb etməyən gəlirli bir işdir. Qırmızı və yaşıl xərçənglər, bu işi kommersiya baxımından etmək istəyənlər tərəfindən nəzərə alınmalı olan iki növ xərçəngdir. Xülasə olaraq deyə bilərik ki, beynəlxalq bazarda qiymətli və axtarılan varlıqdır.
18. Ördək və qaz yetişdirmək
Ördək və qaz yetişdirmək hətta ev bağçanızda da edə biləcəyiniz bir işdir. Ördək və qaz yetişdirilməsi üçün quş yemi problem deyil. Bu heyvanlar gəzməyi sevdikləri üçün demək olar ki, öz yeməklərini tapırlar.
19. Akvaryum balığı yetişdirmək
Deyə bilərik ki, akvariumda balıq saxlamaq çox məşhur bir hobbidir. ABŞ-da 8 milyon, Avropada isə 3 milyon evdə akvariumlar var və bu rəqəm getdikcə artır.
Buna görə də xüsusi və ekzotik balıq növlərini yetişdirib satmaqla yaxşı pul qazana bilərsiniz.
20. Dovşan yetişdirmək
Dovşan tükləri çox qiymətlidir. Bəzi bölgələrdə dovşan ətinə də tələbat var. Buna görə də dovşanları həm tükləri, həm də əti üçün yetişdirə bilərsiniz. Çox sevimli heyvan olan dovşanı ev heyvanı kimi də böyüdə və sata bilərsiniz.
21. Göyərçin və ev quşları yetişdirmək
Göyərçinlər, tutuquşular da ev heyvanları kimi məşhur quşlardır. Onu da deyə bilərik ki, ölkəmizdə göyərçinlərə böyük maraq var. Göyərçin hərraclarında bir cüt göyərçin üçün hətta 15-20 min lirə də verilə bilər. Bundan əlavə, ekzotik quş növlərini idxal edib sata bilərsiniz.
