Böhran fürsətə çevirmək

Əlbəttə ki, hər kəs dalğalı dənizlərə uğun deyil. Ancaq bəzi insanlar bu böhranların öhdəsindən təəccüblü üsullarla gələ bilirlər.

Uğurlu sahibkarlar sonsuz çətinliklər seriyasını üstünlüyə çevirən fərdlərdir. Qarşılaşdıqları maneələr onları daha da gücləndirir və uğurlarını artırır. Başqaları panikaya düşərkən (yaxud böyük maddi ziyana uğrayarkən) onlar sakit qalır, vəziyyəti ələ alır və bütün imkanlardan istifadə edirlər. Bu cür maneələrlə üzləşən sahibkarlar transformasiya prosesinə başlayırlar hansı ki, Intel-in keçmiş baş direktoru Endi Qrov vəziyyəti belə izah etmişdir: “Böhranlar pis şirkətləri məhv edir. Yaxşı şirkətlər böhranlardan xilas olurlar. Böyük şirkətlər böhranlar sayəsində inkişaf edir”.

Görünür, həyatda qarşımıza çıxan maneələri başa düşmək, ona uyğun davranmaq və irəli getmək üçün bir yol var. Roma İmperatoru Marcus Aurelius bu düsturu əsrlər əvvəl inkişaf etdirdi və gündəlik xatırlatma olaraq yazdı:

“İndi qərarlarında qərəzsiz ol.
İndi işinə sadiq ol.

Səndən kənarda baş verən bütün hadisələri indi qəbul et.

Tək ehtiyacın olan budur”.

Con D.Rokfeller, Tomas Edison və Stiv Cobs kimi əfsanəvi sahibkarlar qarşılaşdıqları hər maneə üçün, hətta güclü həvəslərini qidalandırmaq üçün belə qədim düsturdan istifadə ediblər. Onlar üçün yolun özü maneə idi.

Bu qədim prinsiplərdən beş strategiya yarandı. Əsrlər əvvəl yaşamış bu quruluşda qarşımıza çıxan maneələri özümüz və şirkətimiz üçün qələbəyə çevirmək üçün istifadə edə biləcəyimiz əbədi hikmət var. Böhranı fürsətə çevirməyin 5 yolunu təqdim edirik:

Böhran necə fürsətə çevirilər?

1. Soyuqqanlılığınızı qoruyun

Con D.Rokfellerin 1857-ci il iqtisadi böhranı zamanı iş həyatına başlamasından iki il keçməmişdi. Rokfeller üzləşdiyi bədbəxt vəziyyətlərə görədepresiyaya düşə bilərdi. Amma o, iqtisadi təlatümlərin vaxtı ilə bağlı gileylənməkdənsə, hadisələri ətrafındakılardan fərqli qəbul etməyə üstünlük verdi. Baş verənləri bazarda təcrübə qazanmaq və yeni şeylər öyrənmək fürsəti kimi görürdü. Öz sözləri ilə desək, o, bütün fəlakətlərdə fürsət görməyə meyl edirdi. Böhranın ilk 20 ilində Rokfeller neft bazarının 90 faizini təkbaşına ələ keçirdi.

Rokfeller kimi indiki sahibkarların da qarışıq günləri var. Qavrayışımızın mühakimələrimizə kölgə salmasına imkan vermək əvəzinə, iqtisadi böhranın ortasında qurulmuş LinkedIn və Microsoft kimi şirkətlərə baxa bilərik. Başqaları rəqiblərin qazanclarından narahat olarkən və ya boğularkən, biz təzyiq altında Rokfellerin soyuqqanlılığına müraciət edə və böhrandan çıxmaq üçün fürsətlər axtara bilərik.

2.Perspektivinizi dəyişdirin

Steve Jobs “həqiqətin əymə sahəsi” adlandırdığı sahə ilə məşhur idi və bu, onu “mümkün deyil” kimi ifadələrə məhəl qoymamağa məcbur etdi. O, istehsal edilən ilk iPhone üçün xüsusi şüşə növü sifariş edəndə, istehsalçılar qeyri-mümkün görünən çatdırılma tarixindən dəhşətə gəldilər. “Qorxma” dedi Jobs. “Bunu edə bilərsən. Üstündə biraz fikirləşin. Siz bunu edə bilərsiniz.” Çox qısa müddət ərzində istehsalçılar şüşə istehsalı üçün qurğularını yenidən dizayn etdilər və 6 ay ərzində ilk telefon partiyasının buraxılması üçün kifayət qədər istehsal edə bildilər. Onun əzmkarlığı istehsalçıları mümkün olandan kənara çıxmağa məcbur etdi.

Maneələrin aradan qaldırıla bilən bir şey olduğunu israr etməklə, biz bu mühakimələrdən irəli gələn ilkin qiymətləndirmələrinizi və etirazlarınızı rədd etməyi seçə bilərik. Apple-ın lideri kimi, indiyə qədər heç vaxt görülməmiş bir şeyə nail ola biləcəyimizə inamınız olmalıdır. Facebook və Google kimi şirkətlər üçün daha əvvəl bir işin heç edilməməsi fikri yaxşı bir şeydir. Bu, ortada özlərini əldə edə biləcəkləri bir fürsət deməkdir.

3.Qaydalara fikir verməyin

Kiçik bir meyvə şirkətinin sahibi Samuel Zemurray-ə bir dəfə Mərkəzi Amerikada çay üzərində körpü tikə bilməyəcəyini demişdilər. Buna səbəb dövlət məmurlarının o zaman ABŞ-ın ən güclü şirkətlərindən biri olan United Fruits tərəfindən rüşvət alması olub.

Beləliklə, Zemurray körpü tikmək əvəzinə mühəndislərinə çayın ortasına çatan iki uzun dayaq tikdirdi. Lazım olanda, onları bir neçə saat ərzində birləşdirən müvəqqəti mobil doka bağlaya bilirdilər. United Fruit Zemurray-dan şikayət edəndə Zemurray güldü: “Bu, körpü deyil. Bunlar sadəcə köhnəlmiş bir-iki dayaqdır”. Bu cür praktiki zəkanı Uber və Tesla kimi startaplarda da görə bilərik. Məqsədlərimizə çatmaq üçün elə vaxtlar olur ki, bu cür köhnəlmiş və zülmkar qaydalar qarşısında cəsarətlə hərəkət etmək lazımdır. İşə yarayan hər şey keçərlidir.

4.Uzaqgörən olun.

Harvard Business Review və Fortune 500 şirkətlərinin ölüm anı adlandırdığı məşhur bir texnika var. Psixoloq Gary Klein tərəfindən hazırlanmış bu ölüm anı texnikası, bir şeyi əvvəlcədən planlaşdırmaq üçün bir növ məşqdir. Amma təbii ki, bütün gözəl ideyalar kimi, bu da yeni bir şey deyil.

Planlarımız nadir hallarda reallıqla üst-üstə düşür. Ancaq uzaqgörən sahibkarlar kimi zehnimizdə səhv gedə biləcək şeyləri təkrarlamaqla qəfl ovlanmaqdan qaça bilərik. Beləliklə, başlarına nələr gələbiləcəyini heç düşünmdikləri üçün şoka düşmüş və geri çəkilmiş rəqiblərimizi kölgədə qoya bilərik.

5.Talehinizi sevin

Tomas Edisonun bütün tədqiqat və istehsalının olduğu obyekt yanıb kül olanda Edison ümidsizlik və qəzəb hiss etmədi. Əvəzində gücünü toplayıb hərəkətə keçdi. Cəmi üç həftə ərzində fabrik yenidən tikilib istifadəyə verildi. Və taleyini sevdiyi üçün uğur qazandı.

Öz həyatımızda bir investor itirdiyimiz zaman və ya bir işçinin şirkətdən qəfil ayrıldığı zaman Edisonun nümunəsini izləyə bilərik. Cek Dorsi baş direktor vəzifəsini tərk edəndə Twitter depressiyaya düşmürdü. Bunun əvəzinə o, vəziyyəti qəbul etdi və dünyanın ən böyük ödəniş startaplarından biri olan Square-i yaratmağa başladı. Göz yaşları, qəzəb və çarəsizliklə qidalana bilmərik. Biz hər zaman istək və enerji ilə irəli gedə bilərik.

Bu böyük sahibkarların hamısı maneələri dəf etmək və onları fürsətə çevirmək üçün bu beş strategiyadan istifadə ediblər. Siz də bunları və başqalarının maneə kimi görduyu şeyləri motivasiyamız və qaçılmaz uğurumuz adına istifadə edə bilərsiniz.